کمک های کامپیوتری

چیـن اولین كشوری است كه می توان آن را مبـدع  سازدهنی دانست در 3000 سال قبل از میلاد در چین زمان حكومت امپراطوری نین كاوا سازی با زبانه های چوبی وجود داشت كه از نظر ساختمان و نوع صدا دهی بسیار شبیه به سازدهنی امروزی بود . اما ریشـه سازدهـنی های امروز را بایـد در اروپا و خصوصاً در آلمان جستجو كرد . در قرن 17 میـلادی برای كوك كردن صـدای ارگ كلیسـا از وسیله ای استـفاده می شد با تیغه های فـلزی كــه با دمیدن در سوراخـهای آن فركانس ثابتی تولید می شد. این وسیـله مشـابه دیاپازون و بسیار بزرگ تر از سازدهنی های امروزی بود. در حقیقت پدر آكاردئون ، ملودیكا و سازدهنی محسوب می شود . 

 هارمونیكا (سازدهنی) در سال 1818 توسط كریستین فردریك بوشمان 16 ساله اختراع و درسال 1821 به عنوان ساز در برلین به ثبت رسید . ساز اختراعی بوشمان بوسیله دمیـدن در تیغـه های فـولادی به صدا در می آمد و شامل یکسری  زبانه از جنس  فولادی بود که به طور افقی چیده شده بودنـد و فقط نتـهـا با فوت كردن به صـدا در می آمدنـد . نتـها در سـاز ابداعـی بوشـمـان به صـورت كروماتیك و پشت سر هم قرار داشتند . او در نامه ای به برادرش ساز ابداعی خود را چنین توصیف نمود : ابزاری اختراع کرده که بسیار جالب است . حدود دوازده سانت طول دارد و بیست و یک نت را تولید می کند ، تمامی حالات دینامیك و احساسی را اجرا می کند وقادر به نگهداشتن ارزش زمانی نتها به هر میزان دلخواه می باشد .

بوشمان با سـفرهای زیـاد قابـلیت های منـحصر به فرد هـارمونیكـا را به مردم اروپا نشـان داد. در سال 1826 میلادی شخصی بنام ژوزف ریختر اختراع بوشمان را با اضافه کردن ردیف دوم زبانه بالای اولین ردیف ولی در جهت  مخالف آن كامل نمود با ابداع  ریختر تیغه های ردیف پائین در هنگام فوت كردن و تیغه های  بالا هنگامی که هوا به داخل مكش می شد‍ به صدا در می آمد. در سال 1857 میلادی یك ساعت ساز آلمانی  به نام ماتیوس هوهـنر  شروع به تولید و ساخت سازدهنی به صورت حرفه ای نمود . او در آشـپزخانه منـزل خود به كمك همـسر و یك كارگـر توانست سالی 650 ساز دهنی تولید كند و در سال 1924 میلادی كارخانه هوهنر تولید سازدهنی كروماتیك را آغاز نمود . هوهنر از شهرت انواع گروه های موسیقی برای افزایش محبوبیت سازدهنی استفاده كرد. به عنوان مثال: مدل مرین بند  (Marine Band) که معروفترین مدل ساز دهنی دیاتونیك می باشد  نیز از روی نام گروهی معروف در آمریکا به سرپرستی فیلیپ سوزا گرفته شده است .

سوزا خودش روی جعبه ساز دهنی هوهنر را امضا می کرد و این جملات را می نوشت " ساز دهنی پایه و اساس زندگی موسیقیایی است ." خود او نیز یک مارش هیجان انگیز به نام جادوی ساز دهنی ساخت . هوهنر  در سال 1902 میلادی درگذشت .كوچكی و صدای دلنشین این ساز باعث شد كه به سرعت بین مردم به محبوبیت خوبی دست یابد . بیـشترین توجه به سـازدهنی از طرف مهاجران اروپایی به آمریـكا صورت گرفـت . مردمـی كه از كودكی با موسیقی مانوس بودند در سرزمـین جدید خود به دنبال سازهایی بودند كه بتوانند با صدای آنها دوری از وطن و سختی هایی كه با آنها دست به گریبان بودند را فراموش كنند . سازدهنی به خاطر قابلیتهای منحصر به فرد خود علاقه مندان زیادی بین آمریكاییها خصوصاً كارگران سیاه كه مردمانی با استعداد بودند ، پیدا كرد . نگاه پاك و كودكانه و گرایش زیاد آنها به موسیقی باعث شد كه با استفاده از سازهای مستعمل اربابان سفید خود دست به ابداع شیوه جدیدی از موسیقی بزنند . در این بین نوازندگان سیاهپوست سازدهنی با تأثیر از محیط و صـداهای اطراف خود از قبیل صدای جنگل ، قطار ، جانوران و ... سبك جدیدی ابداع كردند .

 همانطور كه سازدهنی در اروپا جای خود را در اركسترهای بزرگ كلاسیك باز می كرد وآهنگسازان بیشتـر به قابلیتها و تأثیر صدای دلنشین این سـاز ، پی می بردنـد ، در آمریكا نیز سازدهنی خصوصاً در سبكهای جز ، بلوز . كانتری ، فولك و راك  مورد استفاده قرار گرفت. به طوری كه در سال 1930 میلادی بیش از دو هزار اركستر سازدهنی تأسیس شده بود . در نهایت در 26 دسامبر سال 1965 سازدهنی توسط شیرا ولی Schira Wally  فضا نورد ، پای را از كره زمین نیز فراتر نهاد .